ไผ่ จตุภัทร์ บุญภัทรรักษา เกิดวันที่1 สิงหาคม 2534 นักศึกษาคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาขอนแก่น ชายหนุ่มที่มีอุดมการณ์อันแรงกล้า เป็นนักกิจกรรมที่ทำงานช่วยเหลือชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบกับกลุ่มนายทุน ในเรื่องกฎหมายและสิทธิมนุษยชน รวมตัวกับกลุ่มนักศึกษาด้วยกัน ในชื่อ “กลุ่มดาวดิน” เมื่อผมคิดว่าการเมืองและทรัพยากรสิ่งแวดล้อมเป็นเรื่องเดียวกัน
เพื่อแสดงออกถึงความคิดเห็นทางการเมือง ด้วยการชูป้ายผ้า ในวันครบ 1 ปี ต่อต้านการทำรัฐประหาร วันที่21 พฤษภาคม 2558 และเหตุการณ์ครั้งนี้ได้พลิกชีวิตจากที่เขาจากที่ดำเนินชิวิตอยู่ในรั้วมหาลัย กลับต้องเข้าไปอยู่ในรั้วชีวิตผู้ต้องขัง เป็นเวลา 12 วัน แห่งการจองจำอิสรภาพ
ปัจจุบันถึงแม้เขาจะได้รับการปล่อยตัวเป็นอิสรภาพ แต่โซ่ตรวนพันธนาการทางความคิดของเขายังเหมือนติดอยู่ในห้องขังนักโทษ ที่ไม่ได้ถูกปล่อยตามตัวเขาออกมา
เหตุของอิสรภาพที่ถูกจองจำ
เพราะการชู้ป้ายผ้าที่หมายถึงการค้านรัฐประหาร ผมพยายามอยากจะสื่อถึงความจริงบางอย่าง ว่าสิ่งที่ผมพูดคือความจริง สาเหตุที่ผมถูกจับทางนั้นเขาให้เหตุผลว่า เป็นการยุยงปลุกปั้น ให้ประชาชนฝ่าฝืนอำนาจ คสช. ซึ่งโทษที่ผมโดนคือคำสั่ง คสช.ที่7 พ.ศ.2555 และ คสช.ที่3 พ.ศ.2557 มาตรา83และ116 ประมวลกฎหมายอาญา ซึ่งโทษที่สามารถติดคุกตามกฎหมายอาญาได้ เช่น ฆ่า ลักขโมย วิ่งราว ชิ่งทรัพย์ ปล้น แต่ผมแค่แสดงความคิดเห็นทางการเมือง
12 วันกับการเริ่มต้นชีวิต นช.
เริ่มแรกทางครอบครัวผมไม่มีปัญหา เพราะเข้าใจกับสิ่งที่ผมได้ตัดสินใจทำลงไป แต่ทางครอบครัวเพื่อนก็อาจจะมีปัญหาบ้าง หลายความรู้สึกเลยพอทราบว่าต้องเป็น นช. คือ เคยเห็นหรือได้ยินมาอยู่แล้วว่าคุกน่ากลัว ผมปรับตัวไม่ทันทั้งมีการให้ถอดเสื้อผ้าออกหมด ซึ่งผมไม่ชิน พออยู่ไปสักพักหนึ่งผมเริ่มปรับตัวได้ เพราะมันไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด คนที่สักลายก็ไม่ได้น่ากลัวเป็นคนที่จริงใจกันทั้งนั้น มันได้เรียนรู้ “เพราะว่าอยู่ข้างนอกคุณเป็นใคร เข้ามาอยู่ในนี้คุณก็คือคนคุกเหมือนกัน” มันมีความหลากหลายของมนุษย์ ในคุกจะไม่มีความเป็นส่วนตัว ที่เป็นส่วนตัวก็คือล็อคเกอร์กับที่นอน นอกนั้นก็เป็นพื้นที่สาธารณะ
ส่วนในเรื่องของขายก็จะมีร้านค้าสหกรณ์เป็นจุดจำหน่าย บางคนที่ญาติมาเยี่ยมก็จะอยู่ดีกินดี มีการโอนเงินเข้ามาในบัญชี แต่สำหรับคนที่ไม่มีก็ทำงานหาเงินเพื่อแลกกับมาม่าหรือบุหรี่ และ สิ่งที่คนเหล่านั้นได้กินบ่อยก็คือ ขนมเดียวดาย ที่มีเพียง coffee mate ที่มาทำให้เหมือนช็อคโกแลต พอเห็นชื่อคงไม่ต้องอธิบาย เพราะชื่อมันก็บ่งบอกสรรพคุณอยู่ในตัวขนม
สังคมที่ต่างกันแค่ร่างกาย ไม่ต่างความคิด
ในสังคมปัจจุบันผมว่าข้างในกับข้างนอกก็ไม่ต่างกัน เพราะจะอยู่ไหนก็ไม่สามารถแสดงวามคิดเห็นได้ แต่ถ้าทางร่างกาย มันต้องอิสรภาพมากกว่าอยู่แล้ว เพราะไม่มีคนไปบังคับให้คุณนอน แต่สังคมในนี้จะอยู่กันแบบพี่น้อง เพื่อน เล่นกีฬาด้วยกัน เพราะคนเหล่านี้ต่างผ่านประสบการณ์ชีวิตมามาก
บางวันไม่ได้ทำอะไรก็นั่งมองคนอื่นไปเรื่อย ได้เห็นถึงความแตกต่างที่ต่างคนต่างที่มา ต่างเหตุผล แต่ที่นี้คือจุดคำตอบของเหตุผลที่ทำ ทั้งคนที่ก็นิสัยดีแบบไม่น่าไปอยู่ในนั้นเลย แค่ผิดพลาดนิดเดียว บางคนก็มีความสุขเพื่อที่จะได้ใช้เวลาอยู่ไปวันแบบมีความสุข บางคนก็คิดว่าคุกนี่แหละคือบ้าน บางคนก็ไม่รู้แล้วว่าโลกข้างนอกมันเป็นยังไง คนเหล่านั้นเพียงแค่อยากเห็นว่าโลกข้างนอกเป็นยังไง สาวเป็นยังไง กระเทยเป็นยังไง
ทำความฝันให้เป็นจริง
การกระทำของผมมันก็ไม่ได้ดีแต่มันก็ไม่ได้ผิดที่สุด มันเป็นเพียงความคิดหนึ่งเท่านั้น แต่ละคนก็ต่างมีความคิดที่ดี บางคนคิดว่าการทำรัฐประหารดี บางคนคิดว่าประชาธิปไตยดี แต่สิ่งที่สำคัญคือการบังคับให้คิดมันไม่ดี ที่ผมคิดแบบนี้ถือว่าผมคิดถูก เพราะว่าทำวันนี้ดีกว่ามานั่งเสียใจที่ไม่ได้ทำ แม้ว่าผลลัพธ์จะทำให้ผมได้เข้าไปอยู่ในนั้น เพราะอย่างน้อยผมได้ทำในสิ่งที่เราเชื่อ เพราะมีคำสอนหนึ่งบอกว่า “คนที่ไม่มีความฝันคือคนที่ตายแล้ว” ดังนั้นผมได้ทำความฝัน ฝันที่ว่าอยากให้สังคมมันสวยงาม อยากให้มันดีขึ้น มีความยุติธรรม
นามสกุล “คนคุก” ที่สังคมไทยมักยึดติด
เพราะค่านิยมของคนในสังคมมองแบบนั้น มองคนคุกเป็นคนชั่วร้ายอยู่แล้ว แต่ถ้าได้เรียนรู้ เช่น คุณกาญจนาที่ออกมาแล้วได้มาทำงานเป็นช่างภาพ แต่ถึงอย่างนั้นผมก็ต้องยอมรับความเป็นจริง พอพูดคำว่าคุกสิ่งที่ชั่วร้ายก็ตามมา เพราะคนเราชอบมองคนที่ภายนอก แต่ไม่คิดว่าคำว่าคุก หรือ เลขหมายนักโทษ รอยสัก ที่ติดตัวออกมาเป็นเพียงองค์ประกอบภายนอกแต่แท้จริงแล้ว ก็คนเหมือนกัน มีอารมณ์ความรู้สึกเหมือนกัน บางทีคนแต่งตัวดีก็ไม่ใช่ว่าจะไม่เลว
คนคุกคือคนที่ไม่มีโอกาสทางสังคม โดนสังคมพิพากษา ถ้าได้ศึกษาอาจจะพบว่าเป็นเพราะสังคมที่อยู่มาตั้งแต่เด็ก เลยทำให้ต้องอยู่และทำแบบนั้นเพื่อการอยู่รอด คนข้างนอกคุกเป็นยังไงผมไม่รู้หมดทุกคน แต่สำหรับคนในคุกที่ผมได้เจอพวกเขาเป็นคนที่จริงใจมากทีเดียว
เรื่อง : นางสาวอภิญญา พวงมณี
ภาพ : จตุภัทร์ บุญภัทรรักษา
